In 2011 richtte een geëngageerde groep buurtbewoners en gebruikers van het Citadelpark de actiegroep ‘Citadelpark voor kinderen’ op. Via uiteenlopende initiatieven tracht de groep bij te dragen tot de noodzakelijke en dringende opwaardering van het Citadelpark. Onder impuls van de actiegroep en met steun van de buurt en de stad Gent wisten we onder meer een parking in een succesvolle speeltuin te veranderen en het park meer autoluw te maken. Er blijven evenwel nog tal van uitdagingen. Omdat de actiegroep op constructieve wijze wil blijven bijdragen aan de herontwikkeling van het park formuleerden we vanuit ons Manifest van 2011 en de actuele toestand enkele toekomstgerichte krachtlijnen:

1. Het Citadelpark is eerst en vooral een park. Alles vertrekt vanuit liefde en respect voor het park. We ondersteunen een openbaar beleid dat de parkfunctie laat primeren bij initiatieven om de cultuurinfrastructuur in en rond het Citadelpark te ondersteunen, te versterken en verder te ontwikkelen. De vraag moet zijn wat gebouwen of evenementen kunnen betekenen voor het park en niet wat het park kan betekenen voor de gebouwen of de evenementen. Dat park mag niet herleid worden tot het decor voor gebouwen (of evenementen), maar moet geïntegreerd worden in de wijk en het buurtleven. Een levendig en weloverwogen verzorgd park is, als tuin, een meerwaarde voor de buurt, een attractiepool voor alle Gentenaars en een uithangbord voor de stad.

2. Het Citadelpark is een groene long. Een rustgevende plek voor zachte recreatie en beweging. Het park heeft niet enkel een onschatbare botanische en zoölogische waarde maar speelt ook een belangrijke rol in de strijd tegen luchtvervuiling. Daarom ijveren we voor een schoon, groen, veilig en autovrij park. Het onderhouden en beschermen van planten en bomen blijft een prioriteit. Daarnaast is het uitvaardigen en het controleren van een verbod op zowel gemotoriseerd vervoer als het parkeren van voertuigen in het park – én een strikte controle op de naleving ervan – een belangrijk signaal naar het bekampen van geur- en geluidshinder, luchtvervuiling en zwerfvuil. Zo kan het park bijdragen aan een leefbare omgeving waar het goed en gezond is om te leven.

3. Het Citadelpark is er voor mensen. Het park kan fungeren als een motor in de verdere ontwikkeling van de stationswijk als een jonge, diverse, harmonieuze en dynamische buurt. Het actief betrekken van buurtbewoners, scholen, (jeugd)verenigingen en handelaarscomités bij het parkbeleid is daarvoor cruciaal en noodzakelijk.

4. Het Citadelpark is een park voor kinderen. Dat relatief kleine, kindvriendelijke ingrepen kunnen leiden tot grote transformaties bewijst de omvorming van de Azaleaparking tot de huidige speeltuin. Een bijzonder succesvolle ingreep, mede door de uitstekende locatie (dicht bij de ingang op een veilige plek met veel openheid, ruimte en passage), die het sociale leven bevordert, scholen en vakantiewerking extra faciliteiten bezorgt en het park weer een attractiepool voor kinderen tot ver buiten de wijk maakt. Het behoud van de speeltuin op de huidige locatie is een must. Bijkomende speelfaciliteiten creëren voor kinderen van alle leeftijden is een volgende stap. Locaties zoals de betonplaat en de omgeving van het gebouw van het dierenasiel zijn hier opties.

5. Het Citadelpark is een gastvrij park. Wandelende, fietsende en spelende parkbezoekers verdienen een veilige, gastvrije en verzorgde recreatieve omgeving. Dat betekent dat autoverkeer blijvend en permanent geweerd moet worden maar ook dat de verloedering (paden, prieel, amfitheater,…) plaats moet maken voor een grondige herwaardering van het park. Momenteel levert de Groendienst van Stad Gent verdienstelijke inspanningen om het park te onderhouden, maar aanvullend dienen de pijnpunten opgelijst en gericht aangepakt te worden. Om schade, overlast en extra kosten ten gevolge van evenementen in het park of in de gebouwen van het park te vermijden dient in samenspraak met de buurt een draaiboek met regels, normen en maatregelen te worden opgesteld dat organisatoren moeten volgen.

6. Het Citadelpark is een historisch park met toekomstmogelijkheden. Het Citadelpark is een brok geschiedenis en dat vergeten aspect dient opnieuw belicht te worden via verschillende initiatieven en activiteiten. Wandelingen-met-gids, publicaties, parkvriendelijke activiteiten en expo’s i.s.m. de omliggende musea en instellingen (scholen, universitaire instellingen, Huis van Alijn,…) kunnen het historische perspectief op een onderhoudende en speels-didactische wijze onder de aandacht brengen van scholieren, Gentenaars en eco- en cultuurtoeristen. Kinderroutes, thematische wandelingen, activiteiten in het kader van de Dag van het Park of de Erfgoeddag (waarbij de link tussen het park en de omgeving – woningen én musea – kan gelegd worden); de lijst van mogelijke activiteiten is lang. De verhuis van het dierenasiel opent mogelijkheden om het gebouw een park- en bezoekersvriendelijke nieuwe bestemming te geven (Infocentrum, spelotheek, Floraliënbibliotheek, buurtruimte, seniorenclub,…). Om een door de buurt gedragen keuze te maken is overleg met lokale bewoners en horeca onontbeerlijk. Net als een grondige studie van de haalbaarheid, de modaliteiten en de perspectieven.

7. Het Citadelpark is parkgebied. Activiteiten die belastend zijn voor mens en milieu zijn uitgesloten. Zo is de door een telecomoperator gerealiseerde uitbreiding van het schakelcentrum in het ICC, gezien het risico dat het inhoudt en de ruimte die het inneemt, ongepast. Het is aan de stad Gent om erover te waken dat bij dergelijke plannen niet alleen de gevolgde procedures worden gecontroleerd maar ook dat het karakter van het Citadelpark als parkgebied niet wordt aangetast.

8. Het Citadelpark is geen parking. De betonnen vloerplaat van de voormalige Hal 6 blijft een doorn in het oog van al wie houdt van het park. Het is een vuile, afgrijselijk lelijke ruïne die een sterk negatief effect heeft op de sfeer en uitstraling van het park. Bovendien is het verloren ruimte die niet vraagt om lapmiddelen (camouflage door plantenbakken, tijdelijke speeltuigen,…) maar om een radicale oplossing. Met name het opbreken en verwijderen van het beton en het integreren van de ruimte in het park. Het gebruik van deze plaat en andere locaties in het park als parking is totaal onverzoenbaar met toekomstgerichte verkeers- en circulatieplannen.

9. Het Citadelpark is een beschermd landschap, geen bedrijventerrein. Activiteiten in het ICC en de Floraliënhal moeten een meerwaarde bieden aan het park. Het park overbelasten en in een dienende functie wurmen is uit den boze. Aangezien industriële activiteit niet verzoenbaar is met een parkfunctie dient met de cateraar een uitdoofscenario te worden opgesteld. Want zoals het Agentschap Openbaar Erfgoed in een e-mail van 24 september 2013 stelde: “Het ICC geeft een zeer zware belasting op het park, niet alleen ruimtelijk, maar ook naar invulling van het gebouw toe zijn er een aantal zaken die niet ten dienste staan van het gebouw en een impact hebben op het park” en “vanuit erfgoedoogpunt is het niet wenselijk dat deze industriële cateraar op lange termijn binnen het beschermd landschap werkzaam blijft”. Algemeen geldt dat het Citadelpark geen bedrijvencentrum is maar een beschermd landschap. De aanwezige gebouwen zijn te gast in het park en zowel verbouwingen als bestaande en nieuwe activiteiten mogen de draagkracht van de buurt niet overschreiden en dienen steeds de parkfunctie te laten primeren. In plaats van het park te reduceren tot een decor moeten gebouwen openen naar het park. Streefdoel is het verkleinen van de footprint en bouwvolume van gebouwen en paden én het verminderen van de parkeerdruk van in het ICC actieve bedrijven.

10. Het Citadelpark is een ontmoetingsruimte. In het park ontmoeten jong en oud elkaar, maar ook mens en natuur. De aanwezigheid van musea als dichte buren van het park laat ook toe om nieuwe ‘ontmoetingen’ te creëren door kunst te integreren in het park. De Floraliënhal kan als ‘public umbrella’, als neutrale publieke polyvalente ruimte, eveneens ontmoetingen (tussen gebouwen, park en bezoekers) stimuleren. Wanneer het park en de gebouwen echt van iedereen zijn, en niet het speelterrein van privéondernemingen en VIP-events, dan wordt de betrokkenheid van de buurtbewoners groter.

11. Het Citadelpark verdient constante aandacht. Geregeld duiken er kleine en grote problemen op (sluikstort, vandalisme, geluidsoverlast, verkeer in het park, slechte staat van de paden,…) die leiden tot wrevel en ongemakken. Het aanstellen van een coördinator die niet enkel een aanspreekpunt is voor klachten maar ook toeziet op het naleven van  de opgelegde voorwaarden van vergunde activiteiten of evenementen is daarom cruciaal. Verder is het centraliseren en publiceren van een agenda met alle activiteiten in de site Citadelpark, uitwisseling van informatie en overleg met actiegroepen zoals ‘Citadelpark voor kinderen’ belangrijk om problemen te ontmijnen en buurtparticipatie te stimuleren.

12. Het Citadelpark heeft nood aan visies en keuzes (op lange termijn). Een langetermijnplanning is even noodzakelijk als een draaiboek bij concrete werken of veranderingen om de af te leggen weg en de afzonderlijke stappen overzichtelijk te houden en er voor te zorgen dat alles volgens het basisprincipe ‘de parkfunctie primeert’ verloopt.  We vragen van de beleidsvoerders en politieke partijen een engagement op dit vlak. Daarnaast dienen in het licht van transparantie en burgerparticipatie werkgroepen, waar ook buurtbewoners deel van uit maken, te worden opgezet om dossiers zoals de veranderingen bij het ICC en de Leopoldskazerne, de nieuwe functie van het dierenasielgebouw of de uitwerking van het ‘public umbrella’ concept voor de Floraliënhal tegen het licht te houden.